Het Haagse oudjaar is al 75 jaar een spannende avond. Wordt het een rustige nacht of zijn er toch ongekende rellen? De cameraploegen van de nieuwsrubrieken waren vooral in de jaren 1980 op oudejaarsavond altijd in de stad om ongeregeldheden te filmen.
![]() |
17e-eeuws vuurwerk ter ere van stadhouder Willem III. Jacob Gole schilderde dit tafereeltje in 1695. |
Hoe het begon
Germanen
Nieuwjaar wordt in Nederland al minstens twee duizend jaar rond 1 januari gevierd, maar pas sinds 1576 is deze datum gestandaardiseerd.
De Germanen vierden rond 1 januari grote feesten. Veel bier en een hoop herrie door te blazen op hoorns en te slaan op trommels. Deze trompet en trommel traditie bleef op de kazernes zelfs bestaan tot 1850.
De katholieke bisschop Eligius van Noyon riep rond 670 zijn volgelingen op die goddeloze en onzinnige vrolijkheid op 1 januari af te schaffen. En Bonifatius stuurde rond 750 zelfs een brief naar de paus waarin hij verzocht om het heidense nieuwjaarsfeest in Rome te beteugelen. Want hoe kon hij deze wantoestand in Nederland beteugelen als de Romeinse bezetter het slechte voorbeeld gaf?
In de zestiende en de zeventiende eeuw ging Oudjaar gepaard met volle bekers en luide gezangen. Er werd veel in de lucht geschoten. 'Langs de straten trokken hele troepen jongelingen rond om te schieten: schot op schot knalde uit de koffij- en wijnhuizen, en de burgers schoten uit hunne stoepen'.
Sommige feestvierders bewaarden voor oudjaar zelfs een apart kanonnetje op zolder.
Vele eeuwen lang was het gebruikelijk om bij bijzondere gebeurtenissen, zoals vredesverdragen en kroningen van Europese vorsten, rijkversierde pontons in de Hofvijver te plaatsen, die het decor vormden voor spectaculaire vuurwerkshows.
Het eilandje in de Hofvijver is wellicht een overblijfsel van een van de vele 'vuurwerktheaters' die de Hofvijver in de achttiende eeuw hebben gesierd.
Het particuliere vuurwerk bestond echter niet.
![]() |
De Haagse vreugdevuren bevonden zich vaak zeer dicht bij de bebouwing. |
Indië
In Nederlands-Indië staken Chinezen vanaf 1860 niet alleen tijdens het Chinese Oudjaar, maar ook bij het 'Europeesche Nieuwjaar' vuurwerk af. Een paar jaar later gevolgd door de Nederlandse kolonialen. En weer later arriveerde de traditie in Nederland.
Alle jeugdige Indische Nederlanders staken vóór de oorlog op oudejaarsavond (illegaal) vuurwerk af. En dat in een competitie met de buren: wie had de hardste en de langstlopende ratelband.
Nadat in 1949 Indonesië een soevereine staat was geworden, kregen gepensioneerde kolonialen uit Nederlands-Indië een nostalgische reden om vuurwerk af te steken.
![]() |
Na de grote explosie op 31 december 1945 was van de Duitse bunker niets meer over. |
Deze kerstbomen werden overigens al vanaf 1938 door Haagse jongeren verbrand, waarbij ze interveniërende politieagenten op een regen van stenen trakteerden. De Duitse bezetters maakten na 1940 een einde aan deze ontluikende stadse gewoonte.
Bunker
In mei 1945 had de Duitse bezetter het land verlaten. Den Haag stond echter nog vol met bunkers met daarin volop explosieven.
![]() |
Een door de gemeente Den Haag georganiseerde kerstboomverbranding in 1961. |
De explosie maakte een krater van 25 meter diep en de knal was in heel Den Haag te horen. Een brok beton van 4000 kilo kwam 150 meter verderop terecht en duizenden ruiten waren door de luchtdruk gesprongen.
Omdat er geen glas beschikbaar was, moesten honderden mensen uit het Belgisch Park en uit het Benoordenhout elders gehuisvest worden omdat er geen ruit meer heel was in hun woning. Het gebrek aan glas werd door het Rode Kruis gecompenseerd door 15.000 oude röntgenfilms beschikbaar te stellen als noodglas.
![]() |
Kerstbomenjacht op de Parallelweg in 1961. |
Na de oorlog
Het traditionele losschieten met geweren en buskruit overleefde nergens de Tweede Wereldoorlog, maar in het zuiden, oosten en noorden van het land bood het carbidschieten een bevredigend alternatief.
Door gebrek aan geld werd de kerstbomenjacht bij veel gezinnen geliefd, want het was goedkoop alternatief voor het dure vuurwerk. In veel straten werd na 27 december de half uitgevallen boom 's ochtends op straat gezet.
Dit was tijdens de kerstvakantie het sein voor de start van de kerstbomenjacht.
![]() |
De Telegraaf van 31 december 1983 beschrijft wat de politie doet tegen relschoppers. |
De Mussen
Jaap de Bruin was in 1926 in de Schilderswijk een buurthuis begonnen, met vanaf 1948 een filiaal aan de Hekkelaan.
Deze meester de Bruin probeerde vanaf 1951 buurtrellen te voorkomen door zelf een verbranding van kerstbomen te organiseren. Vlak na Oudjaar werd een grote fakkeloptocht door de buurt gehouden die bij het Jacob van Campenplein eindigde. Hier werden de verzamelde bomen verbrand.
Voor de jeugd was de lol er echter een beetje vanaf. De speciale aantrekking bestond juist uit de concurrentiestrijd tijdens de kerstbomenjacht.
In de opvolgende jaren namen de relletjes toe totdat de Bruin er in 1960 er het bijltje bij neergooide: 'Brandweermannen werden met flessen en stenen bekogeld, een ziekenauto, verkeersborden en auto's vernield, een taxichauffeur mishandeld, ja zelfs schoolbanken, die uit een school waren gehaald, werden verbrand'.
![]() |
De kruising van de Goeverneurlaan en de Van Zeggelenlaan tijdens de jaarwisseling van 1957. De politieagent gebruikt zijn sabel om de keurige nozems weg te jagen |
Jan Hak
De eerste grotere rel deed zich voor in 1956, toen in Den Haag tien gewonden vielen, onder wie vier agenten.
Het Algemeen Dagblad van 2 januari 1960: 'Het nieuwe jaar was nauwelijks vijf uur oud toen de beruchte schildersbuurt er uit zag als na een burgeroorlog: opgebroken bestratingen, smeulende vuren, kapotgeslagen straatlantaarns, verbrijzelde ruiten, kromgebogen verkeerspalen en beschadigde auto's. De wegen lagen bezaaid met stenen, stokken, kapotte flessen, half verbrande meubelen, planken en meubilair'.
![]() |
Oudejaarsrellen op de Hoefkade bij de Van Ravesteinstraat in 1962 |
Deze boodschap kwam goed binnen bij de Haagse politie.
Een jaar later in 1961 liet Hoofdcommissaris J.H.A.K. Gualthérie van Weezel (alias Jan Hak) van de Haagse politie de agenten stevig optreden. Hij beloofde een 'onverbiddelijk'en 'onmiddellijk en krachtdadig optreden' Raddraaiers waren gewaarschuwd: de politie zou niet terug deinzen voor het gebruik van de blanke sabel.
De jaarwisseling verliep 'vrij rustig' op enkele charges met de sabel na.
Blanke sabel
![]() |
Het kat en muisspel tussen relschoppers en de politie tijdens de oudejaarsnacht. De Goeverneurlaan in 1961. |
De 16-jarige scholier Wim Scholte 'had de voorgaande anderhalf uur op verschillende plaatsen de orde verstoord'. Hij werd bij de charge twee maal met een sabel geraakt en overleed op weg naar het Rode Kruis Ziekenhuis aan een slagaderlijke bloeding.
De gewelddadige jaren
Op oudjaarsavond fikkie stokûh, vooral die autobanden rookten fijn
Het Parool op 2 januari 1960: Men kon het waterkanon al van verre horen aankomen: niet door het geluid van de motor, maar door het doffe gerommel van ontelbare stenen waarmee het werd bekogeld.
![]() |
De bereden politie aan het werk tijdens oudejaarsavond. Hier op de Goeverneurlaan |
Vanaf 1970 nam het nieuwjaars-geweld in het hele land toe, maar niemand leek zich er echt druk over te maken. Vandalisme en straatrelletjes werden als vanzelf geaccepteerd.
De vuren werden vrijwel altijd ontstoken op kruispunten en laaiden soms zo hoog op dat de ruiten van de woningen eromheen sprongen van de hitte. Om de stapel zo hoog mogelijk te maken werden er ladders geplaatst om de spullen naar boven te krijgen. En als de politie en brandweer langskwamen om het vuur te blussen, leidde dat weer tot gevechten.
![]() |
In 1991 werd op Scheveningen voor de laatste keer het vreugdevuur op de keerlus van lijn 11 georganiseerd. |
De jaren 80
In de jaren 1980 begon het echt uit de hand te lopen. De kerstbomenjachten werden steeds gewelddadiger. In Spoorwijk werden op 30 december van alle winkels rondom de Alberdingk Thijmstraat de ramen met hout dichtgetimmerd om te voorkomen dat de winkels tijdens de oudejaarsnacht geplunderd werden.
Jongens uit Laakkwartier, de Schilderswijk, Spoorwijk en Scheveningen gingen uitgebreid op jacht naar materialen die ze konden gebruiken voor het grote vuur maar gingen ook op zoek naar de confrontatie. Met andere groepen, maar ook met de politie.
![]() |
De keerlus van lijn 11 waarin tot 1990 het grootste oudejaarsvuur van Den Haag gestookt werd. |
Een nieuwe tijd
Vanaf 1985 probeerde de overheid weer te sturen. Als alternatief voor de autobanden begon de politie zelf houten kratten aan te dragen.
Er werden afspraken gemaakt waar de brandstapels zouden komen, zodat er zand gestort kon worden ter bescherming van het asfalt. De kerstbomen konden in zeecontainers bewaard worden.
ScheveningenDe enorme vuurstapel bij Duindorp in december 2015. Bij de pijl de stapel op het Noorderstrand,
Op Scheveningen werd de onderlinge strijd in 1990 vervangen door een georganiseerde strijd op het strand. Het Noorderstrand tegen het Zuiderstrand. Oftewel Scheveningen tegen Duindorp. Na 1992 werd dit een traditie die tot 2019 stand hield.
Legale vreugdevuren
![]() |
Het grote vreugdevuur op de Alberdingk Thijmstraat in 1990. |
De gemeente organiseerde verspreid door de stad feesten, veelal discofeesten in tenten.
Vanaf de 21e eeuw wisselden de rumoerige en rustige jaarwisselingen elkaar af. Doordat de bevolkingssamenstelling in de Schilderswijk en Spoorwijk sterk veranderd is, bleef het in deze wijken relatief rustig. De jeugdige nieuwbouwwijk Ypenburg werd het nieuwe centrum van de opstootjes.
![]() |
De restanten van de vreugdevuren in 1989. Tientallen autowrakken aan de Neherkade. |
-2005 -2006 was 'voor Haagse begrippen'een relatief rustige jaarwisseling. Toch nog 150 arrestanten en 220 te blussen illegale vuren.
-Tijdens oudjaar 2007-2008 moest de brandweer door de politie beschermd worden. Er gingen 109 auto's in vlammen op en dat was ruim twee keer zoveel als het jaar er voor.
Omzet
In Nederland wordt voor 70 miljoen euro aan consumentenvuurwerk verkocht. Terwijl nog geen kwart van de bevolking vuurwerk koopt, is Nederland na China en de Verenigde Staten de derde consument ter wereld van Chinees vuurwerk.
![]() |
Het Chinees Nieuwjaar trekt ieder jaar veel kijkers. Dit is de Wagenstraat bij de kruising met de Gedempte Burgwal. |
Chinees nieuw jaar
Chinezen steken tijdens een begrafenis vuurwerk af om de kwade geesten op afstand te houden. Op de begraafplaats Nieuw Eykenduinen is het in de 'Chinese hoek' daarom toegestaan vuurwerk af te steken.
Kwóh Nìen
In 2003, het jaar van het schaap, vond de eerste nationale Chinese Nieuwjaarsviering plaats in Den Haag, met geldelijke ondersteuning door de gemeente. Dit feest wordt sindsdien ieder jaar tussen, zo'n beetje, de derde week van januari en de tweede week van februari in Chinatown gevierd.
![]() |
Luidruchtig vuurwerk in de Achter Raamstraat op 21 februari 2015. |
Hofvijver
Op 1 januari 2015 werd na ruim 250 jaar weer vuurwerk afgestoken op de Hofvijver. De laatste keer was heel lang geleden, namelijk in 1749 tijdens de viering van de Vrede van Aken. Deze vuurwerkshow lijkt een nieuwe traditie te gaan worden.
![]() |
Vanaf 1990 werden op het strand twee vuren gebouwd die ieder jaar hoger werden. Bij D het Duindorpvuur op het Zuiderstrand en bij S de Scheveningse brandstapel op het Noorderstrand. |
![]() |
De laatste vuurstapel op de Woeste Hoogte bij de Magneetstraat / Kompasstraat op Scheveningen was in 1991 ongeveer tien meter hoog. |